«Узмацніць адно аднаго і вярнуць сабе нашую краіну»

На канферэнцыі абмяркоўвалі ў трох панэлях: «Што зрабілі і што збіраюцца зрабіць дэмакратычныя сілы для пераходу да дэмакратыі?», «Ад саюза з агрэсарам да новых магчымасцяў: еўрапейскі выбар для Беларусі» і «Новая Беларусь: якую краіну мы хочам пабудаваць?».

Ціханоўская адкрыла форум

Лідэр дэмсіл Беларусi ва ўступным слове заявіла:

– Мы звыклі, што на кожнае публічна сказанае слова прыпадае два словы падтрымкі, але і дзесяць слоў крытыкі. Мы звыклі, што ў нас няма магічнай сілы, каб заўтра спыніць вайну і выратаваць усіх палонных. Болей за тое, мы пачынаем звыкаць, што месяцамі не маем вестак ад нашых палітзняволеных.

Я ніколі не думала, што ў маім жыцці будзе момант, калі я пагляджу на відэа з Сяргеем – і не буду з першага моманту ўпэўненая, ці гэта ён. З намі адбылося так шмат бесчалавечных, балючых, пакутлівых падзей, што мы прызвычаіліся чакаць горшага. Але сёння я заклікаю вас адшукаць тое, што пазбавіць нас гэтай дрэннай звычкі.

Само тое, што сёння мы знаходзімся тут, ладзім адкрытыя дыскусіі, праводзім публічныя слуханні Кабінета – гэта вялікае дасягненне для грамадства, якое амаль 30 гадоў не бачыла жыцця ў вольнай краіне. Бо празрыстасць, разнастайнасць поглядаў і свабода слова – гэта фундамент, на якім будуецца дэмакратычная ўлада. Што за будынак з’явіцца на гэтым фундаменце, залежыць толькі ад нас з вамі.

Сахашчык: «Не можам выключыць, што вайна скончыцца трохі па-іншаму»

— Мы не можам выключыць, што вайна скончыцца трохі па-іншаму: Украіна не згубіць незалежнасць, але згубіць частку тэрыторыі, — сказаў, у сваю чаргу, прадстаўнік АПК па абароне і нацбяспецы Валерый Сахашчык, паведамляе Позiрк.

Паводле яго слоў, можа атрымацца так, што РФ «не дасягне мэтаў спецыяльнай вайсковай аперацыі, як яны называюць вайну, але замацуецца на нейкіх тэрыторыях». У такой сітуацыі, лічыць прадстаўнік АПК, «Беларусь застанецца пад моцным уплывам Расійскай Федэрацыі».

Еўрасаюз, мяркуе Сахашчык, пры такім варыянце развіцця падзей «па сканчэнні гарачай фазы канфлікту паспрабуе зафіксаваць статус-кво няважна ў якім стане», а Расія «застанецца галоўным ваенна-палітычным гульцом ва Усходняй Еўропе».

Кавалеўскі: «Разлічваем, што пад канец года ці трошкі раней будуць фізічныя ўзоры пашпарту»

Прадстаўнік Аб'яднанага пераходнага кабінета па міжнародных справах Валер Кавалеўскі выступіў з відэапрэзентацыяй, падчас якой расказаў, што з сябе ўяўляе дакумент, распрацаваны Кабінетам для беларусаў-эмігрантаў, пiша Наша Нiва.

Макет дакумента са спецыяльнымі ахоўнымі ўласцівасцямі, адпаведнымі стандартам Міжнароднай арганізацыі грамадзянскай авіяцыі (ICAO), паводле Кавалеўскага, ужо распрацаваны. На наступным этапе АПК павінен будзе знайсці дзяржаву-партнёра, якая забяспечыць тэхнічную падтрымку.

Альтэрнатыўны пашпарт, паводле задумы, мае пацвярджаць беларускае грамадзянства, з ім таксама можна будзе падарожнічаць. Аднак дазвол на ўезд ці пражыванне ў той ці іншай краіне ўсё адно трэба будзе атрымліваць. Але з альтэрнатыўным пашпартам можна будзе адкрываць рахунак у банку, набываць і рэгістраваць тэлефонную сім-карту.

Разлічваем, што пад канец года ці трошкі раней будуць фізічныя ўзоры пашпарту, якія будуць дасылаюцца ў Еўракамісіі, а адтуль у еўрапейскія краіны. Праз некалькі тыдняў трэба будзе пачынаць перамовы пра прызнанне. Ужо ёсць першыя станоўчыя сігналы аб магчымым прызнанні.

Валер Кавалеўскі (цытуецца по Белсат)

Плануецца, што на пачатковым этапе альтэрнатыўны пашпарт будзе дзеяць у межах Шэнгенскай зоны ў ЕС, а далей тэрыторыя ягонага выкарыстання будзе пашырацца праз перамовы.

У перспектыве альтэрнатыўны пашпарт змогуць атрымаць усе грамадзяне Беларусі, якія пажадаюць гэта зрабіць. Аднак спачатку яго будуць выдаваць пераважна тым, хто мае бягучую патрэбу ў замене ці аднаўленні дакументаў. На цяперашні момант стаіць пытанне пра закупку матэрыялаў і ствараецца юрыдычная асоба для поўнага суправаджэння дакумента.

Усе надпісы на дакуменце будуць выкананыя па-беларуску (кірыліцай і лацінкай) і па-англійску. На старонках яго будуць выявы архітэктурных помнікаў. Кавалеўскі падкрэслівае, што пры стварэнні ўзору пашпарта працавала адмысловая геральдычная камісія, і ўсё ў ім узгоднена з адмыслоўцамі.

Вітольду Ашурку ўручылі медаль «Гонар і годнасць» пасмяротна

Падчас канферэнцыі Святлана Ціханоўская перадала медаль ягонаму брату Андрэю, паведамляе Белсат.

Нагадаем, Вітольд Ашурак загінуў два гады таму ў шклоўскай калоніі. Пра трагедыю родным паведамілі 21 траўня 2021 года. Сваякам сказалі, што прычына смерці – спыненне сэрца, хоць да турмы палітвязень на здароўе не скардзіўся. Апошнія дні перад смерцю ён знаходзіўся ў штрафным ізалятары, умовы ўтрымання ў іх праваабаронцы называюць катаваннямі.

Вітольд быў асуджаны да пяці гадоў зняволення за ўдзел у пратэстах 2020 года.

Прызначэннi i звальненне

Святлана Ціханоўская агучыла некаторыя кадравыя змены, з улікам абмеркаванняў, якія прайшлі ў Каардынацыйнай радзе.

Раней стала вядома, што Каардынацыйная рада выказала недавер Аляксандру Азараву ў якасці прадстаўніка Аб’яднанага пераходнага кабінета ў аднаўленні правапарадку і законнасці. Увечары прагучала, что Азараў зняты з гэтай пасады. У той жа час – застанецца пры Кабінеце для каардынацыі «Плана Перамога».

Таксама Лідэр дэмсіл Беларусi прызначыла:

• Генадзя Манько – кіраўніком міссіі дэмакратычнай Беларусі ў Кіеве, якi, як прагучала, «цягам апошняга году адказваў за супрацу з палком Каліноўскага і ўсталяваў добрыя кантакты ва Ўкраіне».
• Маргарыту Ворыхаву – дарадцай па моладзевай палітыцы і студэнцтву. Яна, адзначыла Ціханоўская, «кіруе арганізаціяй «Рада», мае значный палітычный досвед – прадстаўляла Беларусь у кантактнай групе Рады Еўропы і ў Кансультатыўнай групе ў Еўразвязе».

Святлана Ціханоўская: «Мяне можа спыніць толькі адно: калі я не буду адчуваць падтрымку беларусаў»

Дэмакратычны лiдэр у фінальным слове падвяла вынікі форуму: «Канферэнцыя дала нам магчымасць ацаніць зробленае, а таксама зазірнуць у будучыню: якой будзе наша перамога і якім шляхам яна будзе дасягнутая.

Я чакаю рэкамендацыі Каардынацыйнай рады па выніках слуханняў. Мы прыкладзём намаганні, каб палепшыць працу Кабінета. У бліжэйшы час мы прызначым кіраўніка апарату Кабінета і прадставім агульную стратэгію. Узімку мы правядзем выбары ў Каардынацыйную Раду, каб яна стала сапраўды прадстаўнічым органам беларусаў. Таксама мы разам заслухаем справаздачу Каардынацыйнай Рады».

Напрыканцы свайго выступу Святлана Ціханоўская падзякавала ўсім беларусам: «Дзякуй вялікі, што далучыліся да нашай Канферэнцыі. Я адчуваю вашую падтрымку кожны дзень. І я буду з вамі да самай перамогі. І спадзяюся, што вы падтрымаеце мяне на гэтым шляху».

***

Як назіральнікі каментавалi падзеі канферэнцыі.

Сяргей Навумчык, аглядальнiк:

– Для абсалютнай большасьці прамоўцаў на канфэрэнцыі ў Варшаве (ня ўсіх, але большасьці) гісторыя пачалася з 2020 году. Вось гучыць, што «ў 2020 праблема геапалітычнага выбару не стаяла».

Праблема геапалітычнага выбару перад Беларусьсю стаяла з моманту абвяшчэньня Незалежнасьці 25 жніўня 1991 году, а ў аддаленай гістарычнай перспектыве яна стаяла больш як 200 гадоў. Іншая справа, што розныя палітычныя сілы рабілі розны выбар. Хтосьці – у бок цывілізацыі, а хтосьці – у бок Арды.

БНФ, напрыклад, адразу заявіў пра дэструктыўную ролю Расеі як у беларускай гісторыі, гэтак і ў намерах спачатку Кебіча, потым Лукашэнкі кіравацца інтарэсамі Масквы. За нежаданьне значнай часткі палітычнай эліты (у тым ліку і ў г.зв. дэмлягеры) зразумець гэтыя ісьціны беларускі народ плаціць вялізную цану – і дай Бог, каб яна не была яшчэ большай.

Аляксандр Класкоўскі, аглядальнiк:

– Сачу за трансляцыяй з канферэнцыі «Новая Беларусь» — і зноў чаплянула гэта тэрміналогія: «гандлявацца палітвязнямі», «гандаль палітычнымі зняволенымі».

Па-першае, калі казаць пра палітычны сэнс, то такія выразы ў дачыненні да дэмакратычных сіл, на мой погляд, апрыёры прыніжаюць найважнейшую задачу вызваліць людзей з палону.

Па-другое, у мяне і чыста лінгвістычная прэтэнзія. Відаць, каму-кольвек словы «торг», «таргавацца» здаюцца русізмамі, але гэта не так. Таму заклікаю іх рэабілітаваць.